Preventieprogramma Helder op School
Helder op School is een preventieprogramma binnen het programma Gezonde School en is gericht op roken, gebruik van alcohol en drugs, gokken en gamen. Het programma heeft wetenschappelijk onderbouwd aanbod voor leerlingen en hun omgeving, afgestemd op onderwijsniveau en leeftijd.
Ik ben een GSA of
preventiedeskundige
Ontdek hoe jij scholen kunt begeleiden
bij het uitvoeren van Helder op School.
Ik werk in
het onderwijs
Ontdek wat Helder op School
jouw school kan opleveren.
Waar het programma op inzet: bewustwording en gezonde keuzes
Het streven van Helder op School is om door onderzoek, ontwikkeling en innovatie in nauwe betrokkenheid met de doelgroep, leerlingen en studenten bewust te maken van de gevolgen van roken, het gebruik van alcohol, drugs, gokken en overmatig gamen, om hen te stimuleren om niet te gaan roken, geen drugs te gebruiken, niet te gokken, niet te veel te gamen en verantwoord om te gaan met alcohol vanaf 18 jaar. Om dit te kunnen realiseren betrekt Helder op School nadrukkelijk de schoolomgeving en de ouders van de leerlingen bij de uitvoering van het programma.
Helder op School is grondig getest
Er is in de ruim 30 jaar dat het programma bestaat veel onderzoek gedaan om het programma continue te verbeteren.
Preventie van middelengebruik in een ontwikkelingsperspectief
In dit onderzoek werd de effectiviteit onderzocht van 288 schoolprogramma’s om middelengebruik tegen te gaan. Het resultaat is een overzicht van wat werkt in de verschillende fasen van ontwikkeling en wat juist niet. Op basis van deze gegevens zijn de leeftijds- en niveau-specifieke lespakketten en -materialen van Helder op School ontwikkeld.
Lees het artikel over dit onderzoek of bekijk de kortere uitleg.
I-database RIVM
Het Loket Gezond Leven van het RIVM en het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) beoordelen actuele leefstijlinterventies voor kinderen en jongeren in Nederland. De interventies staan met hun beoordeling weergegeven in de I-database. De Smokefree Challenge, Samen Fris, Frisse Start, Keuzebaas, In Charge en Rookvrij Schoolterrein zijn in deze database opgenomen.
Richtlijn verslavingspreventie
Verslavingskunde Nederland (VKN) en het Trimbos-instituut hebben samen een richtlijn ontwikkeld voor verslavingspreventie in het onderwijs. Deze richtlijn is bestemd voor preventiewerkers van GGD'en en instellingen voor verslavingszorg. Per type onderwijs en leeftijdsfase staat in een helder overzicht aangegeven welke preventieve interventies in te zetten zijn. De richtlijn geeft professionals duidelijkheid over de manier van werken, de beschikbare interventies en de theoretische onderbouwing. Het is een dynamisch document, dat steeds bijgewerkt wordt aan de hand van nieuwe inzichten.
Cijfers alcohol, tabak, drugs, digitale media en gokken
Het Trimbos-instituut verzamelt gegevens over het gebruik van alcohol, tabak en drugs onder Nederlandse scholieren binnen twee grote onderzoeksprojecten. Beide onderzoeken vinden eens in de vier jaar plaats.
- Bekijk de cijfersvan het landelijke Peilstationsonderzoek Scholieren.
- Download het rapport HBSC 2021, Gezondheid, welzijn en opvoeding van jongeren in Nederlandover het onderzoek Health Behaviour in School-aged Children (HBSC), onderdeel van een wereldwijd onderzoek onder jongeren.
Het EXPLORE-onderzoek is een landelijk onderzoek op scholen naar het gebruik en de preventie van tabak, alcohol, cannabis en andere middelen in het cluster 3-, cluster 4- en praktijkonderwijs.
- Bekijk de factsheet met de resultaten van het cluster 3-onderwijs.
- Bekijk de factsheet met resultaten van het cluster 4- en praktijkonderwijs.
- Download het rapport Het gebruik van tabak, alcohol, cannabis en andere middelen in het praktijkonderwijs en cluster 4-onderwijs over het EXPLORE-onderzoek.
- Download het rapport Middelenpreventie in het cluster 3-, cluster 4- en praktijkonderwijs over het EXPLORE-onderzoek.
Samenwerking met Gezonde School
Helder op School en het Trimbos-instituut zijn partner van de Gezonde School, het landelijk initiatief voor verbetering van gezondheid op scholen. Het preventieprogramma van het Trimbos-instituut is de uitwerking van de Gezonde School-aanpak voor het thema roken, alcohol- en drugspreventie. Lees meer over de Gezonde School voor po, voor vo, go en voor mbo.
Helder op School nieuwsbrief
Ontvang circa 6 keer per jaar de Helder op School nieuwsbrief van het Trimbos-instituut.
Vragen en contact
- Heeft u een vraag? Kijk eens bij de veelgestelde vragen. Staat je vraag er niet bij? Hieronder staat waar je als school of preventiewerker terecht kunt.
- Wil je op jouw school aan de slag met het preventieprogramma Helder op School? Neem dan contact op met de preventiewerker op jouw school. Heb je geen vaste preventiewerker op school, neem dan contact op met een preventiewerker van de GGD of instelling voor verslavingszorg in jouw regio via de sociale kaart.
- Wil je informatie over de ontwikkeling of de inhoud van het programma? Stuur dan een e-mail naar helderopschool@trimbos.nl of gebruik het contactformulier.
